Short Story – ||-अभिषेकी-||

देवाज्ञा

By admin | September 2, 2018 | Comments 0 Comment

लघुकथा || मराठी कथा || Marathi Story }} The King || After War

Image result for after war king

चहूबाजूंनी विजयाचे चित्कार ऐकू येत असले तरी अंतर्मनात मावळतीचा सूर्य लालसर रंग पसरतो तसा पराभवाचे रंग स्पष्टपणे दिसत आहेत. सरतेशेवटी काय कमावलं, काय गमावलं याची गोळाबेरीज केली तेंव्हा उत्तर ऋणच येत होतं. मला विश्वाचा सम्राट उपाधी देणारं माझं सैन्य, माझे अनुयायी माझ्या मनाच्या दरिद्रीपणाचा अंदाज लाऊ शकत नाहीत.

मला युद्ध हवं होतं??? नाही! कदापी नाही!

मग मला शांतता हवी होती??? तेही नाही!

मला माझ्या असूयेला वाट मोकळी करून द्यायची होती. द्वेष व्यक्त करायचा होता. मला सूड हवा होता ज्यासाठी हे युद्ध अटळ होतं.

आता सर्वस्व मिळूनही ही विषन्नता का मग? मुसळधार पाऊस अन पुर येऊन गेल्यानंतर येते ती ही शांतता का? आता नवनिर्मिती होईल हीच आस लावून बसावी लागेल.

मला पराभवाचे भय नव्हते. मला टीकेचेही भय नव्हते. पण आता भय वाटते आहे… जेंव्हा मृत्यूनंतर विधात्याच्या समोर सर्व हिशोब द्यावे लागतील तेंव्हा मान झुकता कामा नये. सर्वत्र विनाशानंतर चांगल्या समाजाच्या निर्मितीचं उत्तरदायित्व मला स्वीकारावं लागेल.

बुद्धिबळात प्यादे असोत, वजीर किंवा राजा, सगळेच दुसर्‍यांच्या हातातील सोंगाट्या! पूर्वजन्मातील पुण्याचं-पापाचं काहीतरी संचित असेल म्हणून इतरांपेक्षा वेगळी भूमिका, राजाची भूमिका मला निभवावी लागते.

करतकरविता तो, मी केवळ निमित्तमात्र!

जेंव्हा-जेंव्हा अपयश येईल तेंव्हा-तेंव्हा हे युद्ध गरजेचं होतं का? हा पहिला प्रश्न उभा राहील. काही मार्गांवर परतीचा प्रवास शक्य नसतो. येणारा प्रवास अजूनच कठीण असणार आहे… ईश्वरा मार्ग दाखव!

(#देवाज्ञा कथेतून)

अभिषेक बुचके || @Late_Night1991

उत्तरायण – कर्ण का आवडतो?

मै फ़िक्र को धुवे में उडाता चला गया!

By admin | September 2, 2018 | Comments 0 Comment

बरबादीयों का जश्न मनाता चला गया, मै #फ़िक्र को धुवे में उडाता चला गया!

गाडी वेगाने पुढे जात असताना एखादं सुंदर दृश्य मनभरून बघता येतच नाही। वाऱ्याच्या वेगासोबत ते मागे निघून जातं अन आपण मान वळवून त्याला बघण्याचा, मनात साठवण्यासाठी धडपडत असतो।

ते दृश्य पूर्णपणे न दिसल्याने हुरहूर तर असतेच। पण एखाद्या चित्रकारचं अर्धवट रेखाटलेलं, अपूर्ण चित्र बघावं तसं वाटतं। आपण मनातच स्वतःच्या #कल्पनाशक्तीने ते पूर्ण करण्याचा प्रयत्न करत सुटतो, त्यात रंग भरून त्याला मनाप्रमाणे सजवू बघतो।

पण सगळं निरर्थक असतं! हातात कुंचला घेऊन, रंग घेऊन त्याला पूर्ण करण्याची आपली क्षमता नसते।

#आयुष्य तरी वेगळं काय आहे??? निघून गेलेल्या क्षणांबद्दल, घटनेबद्दल आज आपण काहीही करू शकत नाही हे माहीत असतांनाही विनाकारण त्या भूतकाळाला काल्पनिक रंग चढवत असतो अन #भविष्य कल्पित असतो!

सगळं सोडून द्यावं अन मनसोक्त जगावं आणि म्हणावं…

गम और खुशी में फर्क मेहसुस ना हो जहां

मै #दिल को उस मकाम पे लाता चला गया…

अभिषेक बुचके || @Late_Night1991

http://latenightedition.in/wp/?p=3225

मार्गस्थ – प्रवास

By admin | July 28, 2018 | Comments 0 Comment

प्रवास || आत्मभान || विरक्ती || भटकंती || लेख || मराठी कथा ||

सुट्टीचा दिवस असल्याने सकाळी आरामात पेपर वाचत बसलो असताना फोन वाजला. जब्याचा फोन होता.

“आज फिरून येऊ कुठेतरी, तयार हो! मी येतोय!” फोन कट!

पाऊस वगैरे बरा झाला असल्याने दर्‍या–खोर्‍यात, राना-वनात निसर्गसौंदर्यने किमया केली होती. भटकंतीसाठी, फिरण्यासाठी (म्हणजे निसर्गाच्या सानिध्यात वगैरे) चांगलं चैतन्यमयी वातावरण होतं. पण स्वतःच्या तंद्रीत राहणार्‍या आळशी माणसाला याचं काही नसतं. उगाच कवीसारखा उत्साह वगैरे संचारत नाही.

आधीच डोकं भनभनू लागलं होतं. आज सुट्टी आहे म्हणून काल रात्री चित्रपट बघत बराच वेळ जागरण झालं होतं. आज निवांत उठूयात अन टाइमपास करत बसू असा विचार होता. पण जब्या ऐकणार (जमलंच तर ऐकवणारा) नव्हता हे माहीत असल्याने हातातला पेपर आपटून मी लवकर आवरून घेतलं.

तासाभरात जब्या, जीवन अन अमर आले. म्हणजे मोहिमेवर निघण्यासाठी सैन्यच जमा झालं होतं. ते जीवन अन अमर मला नाक्यावर उभे दिहाडी मजूरच वाटतात, जे खांद्यावर फावडे, कुदळ घेऊन तयारच असतात. चल म्हंटलं की कसलाही विचार न करता पाठीमागे चालू लागतात. हे दोघेही तसेच! चल फिरायला म्हंटलं की निघाले तोंड वर करून. कुठे? काय? कसं? असले फालतू प्रश्न त्यांना कधी पडत नाहीत.

गाडी वगैरे काढली. सारथी मीच होतो. नको वाटत असताना निघालो. साधारणपणे 100 किमीवरील एका पर्यटनस्थळावर जायचं होतं. अवकाळी पाऊस पडावा तसे दौरे ठरतात साला. अचानक!!!

गाडी जरा गावाबाहेर आल्यावर मलाही उत्साह वगैरे आला. हिरव्यागार झाडींमध्ये काळेशार घाटवळणी रस्ते बघितल्यावर उत्साह येणार नाही तरच नवल. त्यात पावसाची रिपरिप सुरू झाली होती. गाडीच्या काचेवर फिरणार्‍या वायपरचा लयबद्ध आवाज अन हालचाल भारी वाटत होती. समोरून वेगाने येणारा बस-ट्रकच्या मोठ्या टायरमुळे बाजूला उडणारा चिखल, पाणी यामुळे ती लय बिघडल्यासारखी वाटायची.

अगदी सुखावणारा प्रवास!

प्रवासात कितीही खडतर, दूरचा असला तरी “अध्यात्मिक” गप्पा मारणारे मित्र सोबतीला असतील तर तो प्रवास कंटाळवाणा होतच नाही. हा नियम सगळ्याच प्रकारच्या प्रवासाला लागू होतो.

पंजाबी ते तामिळ गाणे वाजवत प्रवास सुरू होता. अपरिचित भाषेतील गाणे ऐकून त्यावर मजा करणे ही जुनीच खोड. त्यातील एखादा शब्द शोधून त्याचा पार अफजलखान करण्यात वेगळीच मजा!. अशीच मजा-मस्ती वगैरे करत ठरलेल्या ठिकाणी पोचलो. तिथे पर्यटकांची झुंबड होती. तूफान गर्दी! मनातल्या मनात मी जब्याची उधळली. इथे येऊन पण आता माणसेच पहायची तर! Successfully wasted your ‘holy’day मेंदूने मेसेज दिला।

माणूस भटकंतीसाठी गर्दीतून गर्दीकडे जातो अन फोटोंची अन विचारांची गर्दी घेऊन परततो. हेच पर्यटन! (हे वाक्य ट्विट करायला भारी आहे असं वाटतं.)

इतकी गर्दी बघून मूड गेला होता. त्यात अर्ध्या चड्डीवर येणारे पुरुष बघितल्यावर तर उत्साह ढगांआड जाऊन लपयाचा. तसं वातावरण धुंद, मस्त असल्याने नैराश्य लवकरच निघून गेलं.

पाऊस-पाणी होतं, समोर हे-ते होतं. बरेच फिरलो, दमलो, फोटो काढले, खाल्लं (आम्ही पीत नाही) वगैरे अन परत निघालो.

पार्टीचा म्हणजेच परतीचा प्रवास!

दुपार वगैरे उलटून गेली होती. दिवसभरात एकदाही फोन वाजला नाही याचं मोठं कौतुक वाटलं मला. त्यात पोट, मन, नेत्र सुखावले होते. आज सुख लाभलं. चांगलं वाटत होतं. प्रसन्न वाटत होतं. एकट्याला कोंडून घेऊन काही होत नाही, मिसळावं लागतं, सर्वांसारख राहावं लागतं असं सांगतात ते खरं असावं. माणसात राहिलं म्हणजे जरा माणसाळलेपण येतं. बंद दरवाजे-खिडक्या उघडल्यावर घरात प्रकाश पडावा तसं.

टाईमपास करत परतीच्या वाटेवरचा प्रवास सुरू होता. अर्धी वाट संपली होती. गाडी चालवत असताना हिरव्या झाडांच्या गर्दीतून त्या मंदिराचा कळस दिसू लागला. सकाळचं मंदिर परत दिसलं. सकाळी ह्या रस्त्यावरून जात असताना झाडीतून एका मंदिराचा कळस दिसला होता. तेंव्हाच ते मंदिर बघावं वाटत होतं पण उशीर होईल म्हणून त्यावेळेस थांबलो नाही. आता थांबावसं वाटलं.

मंदिर रस्त्यापासून थोडंस आत होतं. आजूबाजूला गर्द झाडी होती. मंदीरापर्यन्त कच्ची सडक जात होती.

आम्ही मंदीरापर्यन्त जाऊन पोचलो. सगळेजण गाडीतून उतरलो.

अगदी छोटंसं मंदिर होतं. काळ्या ढगांतून चंद्र डोकावून पहावा तसं ते मंदिर हिरव्यागार, डेरेदार झाडांच्या कुशीतून डोकावत असल्याचा भास होत होता. त्यात पावसाची भुरभुरी चालूच होती.

केवळ अप्रतिम! विलोभनीय! सुरेख! अवर्णणीय!

जे दृश्य दिसलं ते विहंगम होतं. पावसाच्या भुरभुरीत, हिरव्या झाडांच्या गर्दीत, जुनं, काळ्या दगडांचं बनवलेलं ते मंदिर! अव्वल चित्रकाराने रेखाटलेलं सुंदर चित्र बघावं असं वाटत होतं.

काही क्षण तिथेच अडखळलो. ते दृश्य डोळ्यांत, मनात साठवून घेत होतो. पाऊले सावकाशपणे, अगदी स्वेछेने मंदिराच्या दिशेने पडू लागली. मंदिराच्या आतमध्ये दिवसाही अंधार वाटत होता. एक पांढरा बल्ब कुठेतरी लावला होता ज्याचा मंद प्रकाश पसरला होता. मंदिराच्या एका खांबाला टेकून एक तरुण आपल्या लहानग्या मुलीसोबत खेळत बसला होता. आम्ही येताच तो गडबडीने जागेवरून उठला. मुलीला पलीकडे बसलेल्या एका स्त्रीकडे दिलं अन आमच्याकडे येऊ लागला. कधीकाळी पांढरं असलेलं बनियन अन खाली दाक्षिणात्य पध्दतीने गुंडाळलेली लुंगी. तो तिथला पुजारी असावा. त्याने आम्हाला नम्रपणे नमस्कार केला. इतक्या आदराची खरंच सवय नव्हती. मग आम्हाला गाभाऱ्यापर्यन्त नेलं. अतिशय सुंदर मूर्ती होती. मंदिर जुनं होतं पण मूर्ती नवी वाटत होती. आम्ही त्याबाबत कसलीच विचारणा केली नाही. आमच्यातील इतिहासप्रेमी किंवा संशोधक वगैरे जागा झाला नाही.

त्या शांत गाभाऱ्यात प्रवेश केल्यावर विश्वाच्या एका वेगळ्याच, अज्ञात भागात आल्यासारखं वाटत होतं. अत्यंत गूढ असं काहीतरी. आईच्या पोटात, गर्भाशयात असतो तेथेही असच वाटत असेल का? तेंव्हा जाणिवा नसायच्या, त्या आत्ताही उरल्या नव्हत्या. तिथे फक्त श्वास चालू असतो तसंच अगदी!

ती निश्चल अवस्था भंग पावली. त्या पुजाऱ्याने पुढे येऊन आम्हाला प्रसाद म्हणून खडीसाखर दिली अन अपेक्षेने आमच्याकडे बघू लागला. त्याच्यासमोर पैशांची, म्हणजेच दक्षिणेची थाळी होती. आम्ही पैसे टाकावेत असं अपेक्षित होतं. तसं देवाच्या दानपेटीत कधी काही टाकत नाही, पण आज टाकावं वाटलं.

तो पुजारी माझ्याच वयाचा (म्हणजे तरुणच बरका) असावा. मनात कसंतरीच झालं. आम्ही आलं की तो दहा वीस रुपयांच्या अपेक्षेने त्या दक्षिणेच्या ताटावर येऊन बसला होता. बेक्कार! त्याचा तो गरीब चेहरा अन आत्ताची त्याची कृती बघून मनात कालवाकालव झाली. जगण्याच्या संघर्षात काहीही करावं लागतं. तो शिकला नाही हा त्याचा दोष होता की भिक्षुकी करून पोट भरणे हे त्याचं प्राक्तन??? विचारी मेंदूने त्रास द्यायला सुरुवात केली होती. आपण त्या मानाने खूप सुखी आहोत असं वाटलं! त्याचा विचार डोक्यातून काढून टाकावा असं वाटलं. नाहीतर सगळं पर्यटन वाया गेलं असतं.

मंदिर अप्रतिम आहे. खूप शांत. एकांत अनुभवता येईल असं. कोणी जर विचारलं तर त्याला सांगू नये असं. कारण आता ह्या जागेवर, ह्या एकांतावर, इथल्या गुढतेवर माझा हक्क आहे असा स्वार्थी विचार मनात कायमचा स्थिर झाला. लोकांनी इथे येऊन सगळी माती करू नये असं वाटत होतं. ही मानवजात नकोच कुठे!

त्या परिसरात कसल्याच बाह्य अस्तित्वाची जाणीव होत नव्हती. ते स्वतंत्र विश्व होतं. मंदिराच्या आवारातून इकडून-तिकडे वाहणारं वारं स्तब्ध करून टाकायचा. चेहर्‍यावर होणारे वार्‍याचे ते गारेगार स्पर्श आयुष्यातील सर्व वेदनेवर फुंकर मारल्याप्रमाणे वाटायचे.

हात मोबाईलकडे वळला. फोटो काढुयात असं वाटलं पण मग नकोही वाटलं. इतर मित्र फोटो काढत होते. मी ती स्थिर अवस्था शोषून घेत होतो. मनातील कुठली तार हलल्या गेली माहीत नाही, पण मला अचानक उचमळून आलं. पुन्हा पूर्वीचा विरक्ती विचार (लोक त्याला आजार म्हणतात) डोक्यात आला. अगदी अचानकच!!! थोडीशी भीती वाटली अन मी तिथेच पायर्‍यावर बसलो.

मोठे श्वास घेतल्यावर जरा हलकं वाटलं. स्वतःला परत Restart केलं.

अमर्‍या मोबाईल सोबत स्वतःही खाली-वर होऊन फोटो काढत होता. एखादा बहादुर सेनापती उभ्या उभ्या नुसताच तलवार फिरवतो तसा अमर्‍या चौफेर DSLR उडवत होता.

आपण फोटो का काढतो? आठवण रहावी म्हणून? का स्वतःला आवडतं म्हणून? पण ते फोटो आपल्या नाही तर कॉम्प्युटरच्या किंवा मोबाइलच्या मेमरीतच राहतात. असे 50 Gb चे फोटो आठवणीच्या लेबलखाली जागा अडवून बसलेत. ते ‘आठवणींचे फोल्डर’ आपण नंतर कधी उघडून बघतो का? शक्यतो नाही. कधी त्या आठवणी जाग्या केल्या? नाही. मग कशाला हा अट्टहास? सगळं जवळ ठेवण्याचा, जपून ठेवण्याचा स्वार्थ?

हे फोटो काढून जपून ठेवणं कधी-कधी नको वाटतं. आपण फोटो काढणार; आपल्या अनेक फोटोंच्या गर्दीतील तो एक बनून राहणार; मग ‘केंव्हाही बघता येईल’ असं मनाला सांगून आपण त्या फोटोकडे कधी बघणारही नाही. त्यापेक्षा हे दृश्य एखाद्या चित्राप्रमाणे मनात साठवून ठेवावं. हवय तेंव्हा ते स्मृतीमधून बाहेर काढता यावं. कॅमेरात बंदिस्त केल्यापेक्षा मनात त्याला कायमचं बंदिस्त करण्याचा निर्णय झाला. फोटोत ते स्थिर असतं, पण मनात साठवून ठेवलं तर ते तरल ठरतं. त्याला मनाप्रमाणे रंगवता येतं. आपल्याला हवेत तसे रंग भरता येतात.

कुठे कुठे देवाचे फोटो काढायला बंदी असते. ते मला तेंव्हा पटलं. देवाचे वगैरे फोटो घेऊन करणार काय? फार तर मोबाईलमध्ये ठेऊन रोज दर्शन घेऊ. पण समजा, ती मूर्ती मी मनापासून बघितली अन कायम स्मरणात ठेवली तर? फोटो वगैरे काही नको. कारण एखादी गोष्ट आपण स्मरणात ठेवतो तेंव्हा त्याची आठवण केल्यावर आपल्याला ती प्रतिमा दिसते. आता हे मंदिर अन ती मूर्ती मला कधीही आठवतील. आपण रोज आई वडील भाऊ बहीण यांचे चेहरे बघतो. पण कधी विचार करतो का की त्यांच्या मनात काय चालू आहे. बघण्यात आणि जाणून घेण्यात फरक असतो. देवासमोर डोळे झाकून हात का जोडतो? कारण तो आपल्या आतमध्ये कुठेतरी असतो. त्याला शोधता आलं पाहिजे. ती मूर्ति केवळ आरसा असतो.

बराच वेळ तेथे रमलो अन निघायची वेळ झाली. सगळं चित्र मनामध्ये रेखाटून ठेवलं होतं. परत एकदा दर्शन वगैरे घेतलं आणि निघालो.

मंदिराच्या बाहेर, बदामाच्या झाडाखाली एक आजोबा बसलेले दिसले. त्यांच्याजवळ भगवा झेंडा होता तरीही ते कट्टर हिंदुत्ववादी वगैरे वाटत नव्हते. आपली शबनम उघडून ते बसले होते. त्यांनी आम्हाला लांबूनच राम-राम केला. अमर्‍या (साला दिहाडी मजूर) लागलीच त्यांच्या जवळ गेला.

मला जे नको वाटत होतं तेच झालं.

आम्ही आजोबांजवळ गेलो. आधी काय-कुठले वगैरे बोलणं झालं. मग आजोबांनी आपली कथा (व्यथा) सांगायला सुरुवात केली. त्यांच्याकडे दुरून बघितलं तेंव्हाच लक्षात आलं की यांचं आयुष्य फार काही सुखी असणार नाही. ते नक्कीच आपली करून कहाणी सांगणार. ज्या प्रश्नांवर आपल्याकडे उत्तरे नसतात ते प्रश्न ऐकून घ्यायला आपण काही देवळातील मूर्ति आहोत का? कारण त्या प्रश्नांतून निराशा अन हतबलतेशिवाय काहीच पदरी पडणार नाही हे माहीत असतं. स्वतःचं दुखं किमान सहन तरी करता येतं, पण दुसर्‍यांचं दुखं ऐकल्यावर प्रचंड हतबलता जाणवते.

आजोबा सांगत होते. घरी कोण लक्ष देत नाही. मुलं-सुना ऐकत-बोलत नाहीत. पत्नी वैकुंठवासी झालेल्या. घरात कोंडमारा होऊन मेल्यापेक्षा पंढरीच्या वारीला जाऊ. निघालो सगळं मागे टाकून.

ह्या दोन-चार वाक्यात त्यांचं आयुष्य काय असेल याची जाणीव झाली.

साला ही माणसेच नकोत…. नकोतच ही माणसे… सगळीकडे तीच-तीच दुखे अन विवंचना… मला ही माणसेच नको वाटतात… विनाकारण मेंदूला ताण असतो. जो तो दुखीचं आहे का? अन सुखी असणारे तरी खरे सुखी आहेत की सुखाचे मुखवटे घालून वावरत असतात. इतक्या जर विवंचना असतील तर माणसाच्या प्रगत असण्यालातरी काय अर्थ? का प्रगत असणं, विचार करू शकणे, भावना व्यक्त करू शकणे, संवेदनशील असणे हाच सर्व समस्यांचं मूळ आहे? हे आयुष्य इतकं गुंतागुंतीचं का असावं? साधं-सरळ का जगता येऊ नये. इतके साधू-संत होऊन गेले, त्यांनीही हेच सांगितलं तरीही हे का बदलू नये. आपण प्रगत असू पण तो नागड्याने फिरणारा आदिमानव सुखी होता.

ते मेडिटेशनवाले वगैरे सांगतात की सुखाकडे बघा, सकारात्मक विचार करा, सगळी negativity बाजूला ठेवा. पण हे कसं शक्य आहे? हे म्हणजे सत्य नाकारण्यासारखं नाही का? तुम्ही त्याकडे दुर्लक्ष केल्याने ती दुखे संपणार आहेत का? ती तशीच राहतील, तुम्हीच भूल देऊन जगल्यासारखे राहाल. पाहुणे येणार म्हंटलं की घरातील पसारा पडद्याआड लपवल्याने घरातील पसारा कमी होत नाही. प्रत्येकजण कुठलंतरी ओझं घेऊन जगतोय, सल घेऊन जगतोय, दुखी आहे असं जाणवत राहतं. भेटणार्‍या प्रत्येक माणसांसोबत ही दुखे आपल्या मेंदूला चिकटली जातात. एखाद्या रेडियोअॅक्टिव substance प्रमाणे हा मेंदू त्यांचं सतत उत्सर्जन करत राहतो.

माणूसच नको, हा आत्माही नको, सुख नको, दुखंही नको! हा प्रवासच नको. निश्चलता हवी. एक चिरनिद्रा हवी! अखंड! विश्वाला शांतता हवीय!

तो बुद्ध सुखी होता. सर्वस्व त्यागून मोक्षाच्या मार्गावर लागला होता. ह्या सगळ्या वेदनेच्या अन दुखच्या पसार्‍यातून त्याने स्वतःची सुटका करून घेतली होती. मलाही हे जग, ही माणसे नको वाटतात. जर माझ्यावर बुद्धासारखी जगाला त्यागायची वेळ आली तर मग मी ह्या जागेची निवड करेन. हाच माझा बोधिवृक्ष असेल. हे वर्तुळ मोडून बाहेरच्या अगाथ, अथांग विश्वात संचार करावा वाटतो. खर्‍या जाणिवा तेथे कोठेतरी दडलेल्या असतील. मानवी जीवन म्हणजे निव्वळ त्या जाणिवांचा खोटा आभास असावा. ती जागा ईश्वराने नक्कीच निर्माण केली असेल जिथे स्थिरता आहे, अखंडता आहे, शांतता आहे, मुक्ती आहे आणि एकांत आहे!

सगळं मागे सोडून जातोय असं वाटत होतं. सकाळच्या गप्पा-हास्यकल्लोळ, पर्यटन, प्रवास, मंदिर, आजोबा… सगळं! अस्तित्वाने ते जरी मागे राहिलं असलं तरी कोणत्याना कोणत्या अवस्थेत ते सोबत येणार होता. कोणाचीतरी Intensity नक्कीच जास्त असणार होती. सकाळी कुठलीही गाणी लावून मजा-मस्ती करणारे आम्ही आता जुनी हिन्दी गाणी लावून शांतपणे जात होतो. कदाचित सर्वांचं शरीर आणि मन थकलेलं होतं. मुसळधार पाऊस सुरू होता. आता वायपरच्या लयबद्ध चालीला साथ द्यायला गाडीच्या टपावर पडणारे पावसाचे टपोरे थेंबही होते. एखाद्या डब्यातून जुना पदार्थ काढावा अन त्याऐवेजी नवा ठेवावा तसं झालं होतं. जुन्या आकांक्षा शोषून घेतल्या होत्या अन नव्या जाणिवा भरल्या होत्या. सगळे शांत होते. एक प्रवास संपत होता… एक मार्गस्थ वाटेवर होता!

भरती येताना प्रचंड उधाण असतं. उत्साह असतो. ते खळखळणं असतं. किनार्‍याला टक्कर देण्याच्या, जमिनीला गिळंकृत करण्याचा आक्रमकपणा असतो. पण ओहोटी अशी नसते. ती स्वतःकडे जात असते. ती शांत, निश्चल असते. ती निर्मळ, अंतर्मुख असते. किनार्‍याला स्वतःकडे खेचणारी असते.

– abhishek buchake

मार्गस्थ…!

उत्तरायण

By admin | July 22, 2018 | Comments 0 Comment

महाभारत || मैत्री || दुसरी बाजू || सत्य आणि आभास || कर्ण आणि दुर्योधन

मित्र कर्ण, मीच तो दुर्योधन ज्याने तुला सर्वप्रथम आपलां मित्र बनवलं। तुझ्या कर्तुत्वाला पारखून तुला सिंहासन दिलं। ज्यावेळेस तू अस्पृश्य होतास, सुतपुत्र म्हणून हिनवला जात होतास तेंव्हा तुझ्यातील प्रखरता पाहूनच तुझ्या खांद्यावर मैत्रीचा हात ठेवला।

तुझा पराक्रम बघून तुझा वापर करून घेता येईल ह्या स्वार्थी भावनेनेच तुझ्यासाठी मैत्रीचा हात लवकर समोर केला। पण आपल्या मैत्रीतील ओलावा इतका होता की कधीच तुझा मत्सर केला नाही। एक योद्धा म्हणून तर तू हवाच होतास पण नंतर निर्माण झालेल्या मैत्रीच्या अनुबंधामुळे माझ्या 99 भवांपेक्षा तू अधिक जवळचा अन विश्वासू वाटत आलास!
हीच मैत्री अखेरच्या श्वासापर्यंत कायम राहील!

पण भीती वाटते! हेच की तुही पितामह किंवा गुरुवर्य प्रमाणे त्या पांडवांचाच हितचिंतक निघालास तर???

तर मग मी पुरता कोलमडून जाईन। मग कुठेतरी मला अश्वत्थामा या पराक्रमी अन निष्ठावंत सैनिकाची आठवण येईल। तुझ्या पराक्रमापेक्षा त्याची निष्ठा अधिक महत्वाची होती हे मला मृत्यूनंतर समजलं! पण मित्रांप्रति काय तो राग कर्ण!

तू तुझ्या प्राक्तनाचे भोग भोगलेस अन मी माझ्या! अजूनही आपण तितकेच गाढे मित्र आहोत! पुढच्या जन्मी जर हाच जन्म मिळाला तर पुन्हा तुझा मित्र व्हायला नक्कीच आवडेल!

जेष्ठ कुंतीपुत्र म्हणून तुला तुझा हक्क कधीच मिळाला नाही अन कौरवांचा मित्र म्हणूनही तुला सर्व स्वीकारू शकले नाहीत। तुला जिवंतपणीच अंतराळात भटकणाऱ्या अतृप्त आत्म्याचे भोग नशिबी आले। तुझा जन्म हा अपघात असला तरी तुझा मृत्यू हा साक्षात ईश्वरनियोजित होता। ह्या अनादी अनंत विश्वात एक जन्म तरी तुला असा भेटेल जेथे तुझ्या ह्या त्यागाचं अन पराक्रमाचं फलित तुला मिळेल। तू भूपती झालेलं मला बघायचं आहे। त्या जन्मातही तुझ्या मैत्रीचा आधार मला हवाच असेल। माझ्या स्वतःच्या पदरी कसलं पुण्य नसेलही, पण सूर्यपुत्रा, पूर्वजांकडून पुण्याचं जे दान मिळालं असेल तो संचय मी तुला अर्पण करेन!

अंधार होतोय… सगळं धूसर दिसू लागलंय… बहुदा जाण्याची वेळ आली असावी… काही प्रश्नांची उत्तरे हवी होती म्हणून मृत्यूनंतर ही भेट घडवली असेल… तू कौंतेय ? राधेय ? जेष्ठ पांडव ? सूर्यपुत्र ? महारथी कर्ण ? नाही… माझ्यासाठी तू फक्त मित्र!!!

टीप – माझ्या #उत्तरायण या येऊ पाहणार्‍या एका लेखनसंग्रहातील हा उतारा! मृत्यूपश्चात कर्ण आणि दुर्योधन यांच्यातील हा संवाद!

– अभिषेक बुचके

Harry Potter Characters are Like Mahabharata

हद कर दी आपने!

By admin | May 24, 2018 | Comments 0 Comment

लेख || विडंबन || राजकीय कोटी || महागाई वगैरे || प्यार का पंचनामा || गुस्ताखी माफ

[[[[ मोठा खुलासा – ही कथा निव्वळ काल्पनिक आहे. विनोदनिर्मिती इतकाच ह्या कथेचा हेतु आहे. कुठल्याही पक्षाला त्रास देणे किंवा सरकारी धोरणांवर टीका करणे हा हेतु इथे अजिबात नाही. चुकभुल द्यावी! ]]]

तो रोजप्रमाणे तिला भेटण्यासाठी निघाला। आपल्या जुनाट splendour वर मांड ठोकून तो तिच्याकडे निघाला। तिच्याशी भेट होणार म्हणून तो खूप खुश होता। पण अचानक गाडी पाकपुक करू लागली। पंडिताने सांगितलेली साडेसाती ती हीच असा त्याचा समज झाला| इतक्या उन्हात (42^ वगैरे असेल तापमान) तो बंद गाडी घेऊन रस्त्याच्या कडेला थांबला। गाडीतील पेट्रोल संपलं होतं। तो वैतागला। एक किमीपर्यंत गाडी ढकलत नेऊन तो पेट्रोल पंपावर पोचला। पाकिटात पैसे नव्हते। जवळच्या ATM वर गेला तर ATM वरील कॅश संपली होती। ऑनलाइन पेमेंट करावं म्हंटलं तर त्या पेट्रोल पंप वर इंटरनेट व्यवस्थित चालत नव्हतं। तिकडे ती वाट पहात असेल म्हणून तो चिंतातुर झाला। मोठीच कोंडी झाली।

त्याने तिला फोन करून सत्य परिस्थिती सांगितली। ती समजूतदार होती। ती हॉटेलमध्ये वाट बघते म्हणाली। मग ती फर्ररर करत फंटा पीत बसली।

इकडे त्याने मित्राला पार हात जोडून विनवणी केली अन पंपावर बोलावलं। मित्र उपकार करत आहोत असं तोंड घेऊन आला। त्याने (म्हणजे मित्राने) येताना पैसे आणले होते। मित्राची गाडी घेऊन तो निघाला अन आपली गाडी त्याने मित्राकडे दिली।

मित्र नेहमीप्रमाणे हरामी होता।

मित्राने आपल्या गाडीत पेट्रोल तर भरून घेतलंच आणि सोबत त्याच्या गाडीत पेट्रोल भरण्यासाठी त्याचौकडून पैसे घेतले। एकंदरीत त्याला दोन्हीही गाड्यांत पेट्रोल भरावं लागलं। सोबतच, एवढ्या उन्हाची मदत केली म्हणून त्याने (म्हणजे मित्राने) जूसचे पैसेही घेतले। त्याने मित्राला पैसे अन खास ठेवणीतल्या शिव्या दिल्या अन तो तिला भेटायला तातडीने (जवळपास 2 तास उशिरा) निघाला। (इथे त्याने अन त्याला याच्यात गल्लत नको। योग्य ठिकाणी मित्र अन आपला नायक ठेवावे।)

तिने तोपर्यंत थोडसं-थोडसं करत एक सँडविच, एक कट समोसा, एक फंटा फस्त केला होता। तो आल्यावर रुसवे फुगवे झाले, समजूत काढली अन मग शोना वरील राग कमी झाला।

तिच्यासोबत त्याने, सॉरी, त्याच्यासोबत तिने परत एकदा फंटा पिला। नंतर कुळचट ढेकरही दिली, ज्यावर विनोद करायचं त्याने टाळलं। त्याच्या सँडविच मध्ये तिने अर्धा हिस्सा घेत प्रेमाच्या नावाखाली स्वतःची खादाड प्रवृत्ती लपवली।

त्याने बिल दिलं। काय ती महागाई! फंटा थंड करण्याचे बाटलीमागे दोन रुपये जास्त द्यावे लागले। पण त्या थंड फंटा ने माझ्या गरम झालेल्या फंटीला थंड ठेवलं यातच समाधान होतं। (हा विनोदही त्याने मनातच केला।)

तिची समजूत काढण्यासाठी तिला सावन टेकडीवर न्यायचं ठरलं। तिला असही तेच हवं होतं, पण रागावणे अन समजूत काढणे वगैरे निमित्तमात्र। असले हट्ट तो नेहमीच पुरवतो।

परत पंचवीस किमी जावं लागणार होतं। मित्राची गाडी चांगली होती, पण मित्र कंजूष सोबतच हरामी होता। (अजून एक शिवी त्याने दिली, पण लिखाणात शिवीगाळ असभ्य गृहीत धरली जाते म्हणून ती टाळतो)

,मित्राने त्याला गाडी देताना गाडीचं रिडींग घेतलं होतं। ड्रायव्हरप्रमाणे तो रीडिंग बघून पैसे घेणार होता। सांगायचं म्हणजे, परत एकदा पेट्रोल टाकावं लागलं।

इतक्या उन्हात प्रेयसीला टेकडीवर फिरायला घेऊन जाणारा तोच असेन। त्यापेक्षा अजून एखादा फंटा पाजून फर्ररर आवाज ऐकला असता तर बरं झालं असतं। असो।

वाटेत टोल लागला। तिथे पैसे भरले। मित्राने दिलेले पैसे आज सफाचक होणार होते। तो मित्र रात्री पैसे ट्रान्सफर केल्याशिवाय त्याला झोपू देणार नव्हता। ते पैसे phonepay, paytm, tej वगैरे ने ट्रान्सफर करावेत अन कमिशन मिळवावे यासाठीचा खटाटोप वेगळाच!

तो आणि ती टेकडीवर पोचले। रस्ता एकदम उखडला होता, पण ती गाडीवर (ह्या शब्दात चूक नको। ड च्या ठिकाणी द नको) असताना उखडलेले रस्ते हवेहवेसे वाटतात। तिचा होणारा स्पर्श, खांद्यावर गच्च होणारे हात खूपच रोमँटिक वाटतात। असो। कथेचा बाज बदलायला नको उगीच।

टेकडीच्या पायथ्याला पार्किंग मोठ्या झाडाखाली होती। ते एकच झाड अन एवढ्या मोठ्या गाड्या त्याच्या सावलीत लावेलेल्या तो Whatsapp वर येणारा फोटो आठवला। पण लागलीच काही झाड लावणं शक्य नसल्याने तो गपचूप पुढे निघाला।

दोघे टेकडी चढून वर गेले। वाटेत नेहमीच्या आजीबाईकडून थंडगार ताक घेतलं। तिच्या पोटाचं अन पचनशक्तीचं त्याला नेहमीच कौतुक वाटतं। कुठल्यातरी देवाचं साधारण मंदिर आहे टेकडीवर। इतर सर्व देवांप्रमाणे तोही नवसपूर्ती करतो। दोघे नतमस्तक झाले।

थंडगार झाडांखाली तिचा हात हातात घेऊन बसलं म्हणजे सगळं जग जिंकल्यासारखं वाटतं। तिचंही तितकंच प्रेम त्याच्यावर आहे हे जाणल्यावर तर समस्त सृष्टी आपलीच आहे असं त्याला वाटतं। जागेचं पावित्र्य कमी होईल असं काही त्यांनी कधी केलं नाही।

प्रेम बहरत होतं।

आधी रोज तिच्याशी भेट व्हायची, पण मनाने कितीही जवळ असली तरीही ती त्याच्या घरापासून खूप लांब राहायची। तिला भेटायचं म्हणजे संघर्ष यात्रा करावी लागायची। पेट्रोल तर परवडतच नव्हतं। आता भेट एक दोन दिवसाआड होऊ लागली। अशा वेळेस जिओ चा खूप फायदा झाला। रात्रभर फोनवर बोलायचे दोघे। घाम लागून मोबाईलची स्क्रीन खराब व्हायची पण फुकट calling असल्याने बोलणं काही थांबायचं नाही। अंबानी देवमाणूस आहे। खरंच!

नोटबंदीनंतर त्याची आधीची नोकरी गेली होती। आता नवीन नोकरीही मिळत नव्हती। रोजगारनिर्मितीचा प्रश्न गंभीर होता। जवळची सेविंग संपत आली होती आणि खिसाही रिकामा राहू लागला। दरम्यान पेट्रोलचे दर खूप वाढले। तिला घेऊन फिरणं बंद झालं। पैशांचं सोंग कुठून आणणार। तो तिला घेऊन कधीतरी हॉटेलमध्ये जेवायला जायचा, पण तिथेही वाट लागली। होटेलिंग GST प्रचंड होता। तेही खिशाला परवडत नव्हतं। तो तिला टाळू लागला। तिला तोंड दाखवायचीही त्याला भीती वाटू लागली। कारण पैसेच नसल्याने स्वतःबद्दल कमीपणा वाटत होता त्याला। न्युंनगंड वगैरे।

त्या प्रेमी पक्षांत गैरसमज वाढू लागले। तिला वाटत होतं की तो जाणीवपूर्वक तिला टाळतोय।

एके दिवशी मनातलं सगळं बोलून, चर्चा करून सगळे गैरसमज दूर करण्यासाठी ती व तो बागेत भेटले। त्यांचं बोलणं चालू असताना अँटी रोमिओ स्कोड आला आणि त्यांना पकडलं। त्यांच्या घरच्यांना हे सगळं कळलं। वाट लागली। प्रेम उघडं पडलं। शेवटी ताटातूट झाली।

जीवन नकोसं झालं।

हल्ली त्याच्या घरीही कटकटी वाढू लागल्या होत्या। त्याच्या वडिलांचा छोटासा व्यवसाय होता जो नोटबंदी, GST अन इतर धोरणांमुळे धोक्यात आला होता। आईला घर चालवणंही कठीण झालं होतं इतकी महागाई वाढली होती। भाज्यांचे चढे भाव आईच्या कोमेण्ट्री मधून कळायचे।

हे सगळं सरकारमुळे होतंय, मोदी सरकारने आपल्या आयुष्याची काशी केली ही जाणीव बळावू लागली। आता त्याचंही डोकं भनभनत (या शब्दात पुणेकरांना न आणि ण चा गोंधळ घालायला फुल स्कोप आहे) होतं। सगळा राग कुठेतरी काढायला हवा होता। सरकारशिवाय दूसरा सोपा मार्ग नाही हे त्रिकाळसत्य!

नोटबंदी, जीएसटी, वाढते कर, पेट्रोलचे दर, महागाई, बेरोजगारी, रोमियो स्कोड ही सगळी सरकारची देन… मोदी सरकारमुळे तिच्यापासून ताटातुट झाली याची खात्री त्याला पटली। आता विरोधात भूमिका घ्यावी लागणार होती।

आयुष्याचं वाट्टोळ केलेल्या मोदींवर-भाजपवर राग व्यक्त करण्यासाठी तो इतर पक्षांची कामे करू लागलो। ती लोकं मला पैसे देऊन कामे करून घेऊ लागली। मी secularism च्या गोष्टी करू लागलो।

पण आयुष्य बेक्कार झालं होतं। कशातच मजा राहिली नव्हती।

एके दिवशी त्याला तो जुना मित्र भेटला ज्याला त्याने हरामी, कंजूष वगैरे म्हंटलं होतं। तो बचपन में देखा था, छोटी चड्डी पेहनता था वाला जोक आठवला… असो!

त्या मित्राने त्याला मदतीचा हात दिला। मदतीचा हात दिला असला तरी तो कमळाचा कार्यकर्ता होता हे नमूद करावं लागेल। काळाची पावले ओळखून मित्राने भाजप IT सेल मध्ये प्रवेश केला होता। त्याच्या रिकाम्या हातांना (परत सांगतो, निवडणूक निशाणीबद्दल बोलत नाही मी) काम मिळालं होतं। मित्राने त्यालाही गळ घातली। त्याला गरज होतीच।

आता तोही भाजप IT सेल मध्ये काम करत आहे। त्याला त्या कामाचे मला चांगले पैसे भेटतात। समाजात प्रतिष्ठाही वाढली। आयुष्य स्थिर झालं। मग ‘त्या’ची ती त्याला परत भेटली। त्याला सर्व समस्यांचा विसर पडला। जय हो मोदी!

तो दोस्तों, इस कहाणी से हमे क्या सिख मिलती है – की जग पावसात भिजत असेल तर भिजू दे, आपण आपली छत्री शोधायची!

अभिषेक बुचके || @Late_Night1991 || latenightedition.in

आभासी प्रेम

प्रवासयोग

By admin | May 19, 2018 | Comments 0 Comment

शिवशाही बस || महामंडळ एसटी चा प्रवास || अनुभव || मराठी कथा || हास्यकथा ||

पू. ल. देशपांडे सांगतात, लाइफ इज सफरिंग… आयुष्य म्हणजे प्रवास आहे!

आठ दहा दिवसांखाली गावाला गेलो होतो. धावता दौरा होता. येताना महाराष्ट्र शासनाच्या शिवशाही गाडीने परतलो. गाडीचा दर्जा अप्रतिम होता. अगदी एसी वगैरे होती गाडी आणि कुठे थुंकलेलं वगैरेही नव्हतं. एरवी महामंडळाच्या बसने प्रवास करणे म्हणजे अतिशय जिवावर येतं. पण खाजगी बसेसप्रमाणे सेवा मिळत असल्याने बदल होतोय असं वाटलं. त्या शिवशाही बसची स्तुति सोशल मीडियावर केली. चांगल्या चांगल्या पोस्ट ला दुरूनच राम-राम करणारे ह्या साधारण पोस्ट वर मात्र व्यक्त होऊ लागले. बराच टाइमपास झाला. कोणी मला शिवशाहीचा ब्रॅंड अम्बॅसडर म्हंटलं, कोणी कंडक्टर, कोणी शिवसेनेचा कार्यकर्ता तर कोणी काय काय. हा खरं गमतीचा भाग होता. पण नंतरच्या काही दिवसांत शिवशाही बसेस बद्दल नकारात्मक बातम्या येऊ लागल्या. म्हणजे कुठेतरी बसचा अपघात झाला, कुठे उशिराने बस आली वगैरे वगैरे. आणि मित्र मंडळी मला त्यात टॅग करू लागली.

नंतर काही दिवसांनी परत एकदा गावाला जायची वेळ आली होती. खरं तर आपापली चारचाकी हाकत न्यावी असं वाटत होतं. कारण अंतर शंभर-दीडशे किलोमीटर असल्याने स्वतः ड्राइव करत जाणं सोयिस्कर होतं. पण एकट्यासाठी गाडी घेऊन जायला नको वाटत होतं. उगाच पेट्रोलला भारती होती. शिवशाही चा अनुभव नुकताच घेतला असल्याने महामंडळाच्या बसने जायचं ठरलं. फार तर तीन-साडेतीन तासांचा प्रवास होता.

एसटी चा प्रवास टाळायचं प्रमुख कारण म्हणजे ‘बस लागणे’. एसटी मधील स्वच्छता वगैरे बघून मळमळ होतं मला. म्हणूनच बसचा प्रवास टाळत असे. पण यंदा ठरलं होतं.

सकाळी सकाळी तयार होऊ बस स्टँड वर आलो. त्या दिवशी लग्नाची तारीख होती. सगळं बस स्टँड गच्च भरलेलं. जिथे जायचं होतं तिथे जाणार्‍या दोन गाड्या सोडून दिल्या. त्या गाड्या पोत्यात धान्य कोंबावे तसं भरल्या होत्या. मागे एक बस लागली. कसाबसा त्यात चढलो. पार शेवटची सीट भेटली. शेवटची सीट मला कधी वाईट वाटली नाही. कारण त्या सीटकडे फार कोण भटकत नाही. तिथे आपलं स्वतंत्र राज्य असतं. शाळेतही मला तसं शेवटचा बाक आवडायचा. पण मास्टर लोकांच्या खोड्याच वाईट. प्रश्नोत्तरच्या तासात मागच्या पोरांकडून सुरुवात केली तेंव्हापासून माझा मागच्या जागेचा मोह सुटला होता. मग कॉलेजमध्ये मिडल बेंचर्स झालो होतो. असो. हा मुद्दा वेगळा.

तर मी मागच्या सीटवर जाऊन बसलो. बसमध्ये मागच्या सीटवर बसण्याचे अनेक फायदे असतात हे कळलं. एकतर तुम्हाला उठवणारं कोण नसतं. खिडकी असेल तर पूर्ण खिडकी उघडायची मुभा असते. प्रवास संपेपर्यंत उगाच खिडकी मागे-पुढे ढकलण्यावरून काही खेळ होत नाहीत. सर्वात महत्वाचं म्हणजे बसमध्ये कोण चढत आहे उतरत आहे हे दिसतं.

गाडी सुरू झाली. उन्हाळा असला तरी खिडकीतून येणार्‍या सकाळच्या वार्‍यामुळे फार धगत नव्हतं. कानात हेडफोन टाकून आरामात बसलो होतो. अरुण दाते यांची भावगीते चालू होती. ही पोर्णिमा, ही चांदणे येतील का पुन्हा….

डोळे मिटून गाणे ऐकत असताना उजव्या मांडीला काहीतरी गुदगुल्या झाल्या. डोळे उघडून बघितलं तर बाजूला बसलेला म्हातारा मला अलगद स्पर्श करून उठवत होता. छान स्वप्नात रंगलो असताना याने मोडता घातला.

मी कानातील हेडफोन काढून विचारलं. काय झालं काका?

म्हातारा म्हणाला, ‘एक द्या की…’

मी आश्चर्याने म्हंटलं, ‘माझ्याकडे एकच आहे ओ…’ मी घड्याळाबद्दल बोलत होतो.

तो म्हातारा म्हणाला, ‘गाण्याचं एक द्या…” तो हेडफोनबद्दल म्हणत होता.

मला आश्चर्य वाटलं. हा म्हातारा मला झोपेतून उठवून माझ्याकडे, मी ऐकत असलेल्या, माझाच हेडफोन मागत होता.

मी वैतागून म्हंटलं, ‘काका, मला ऐकतोय की गाणे.’

तो हक्काने म्हणाला, ‘मलाही ऐकायचे आहेत.’

आता याला कसं समजावणार. तो चक्रम आहे हे नक्की होतं.

तो हसरा चेहरा करून म्हणाला, ‘तुम्ही उजव्या कानात एक घाला, मी डाव्या कानात दूसरा घालतो.’

हे मला जरा अश्लील वाटलं. कानात घाला वगैरे.

माझा नाईलाज होता. वयस्कर माणसाला नाही तरी कसं म्हणावं हा प्रश्न होता. मी तयार होताच तो मला येऊन चिटकला. कधीतरी धुतलेल्या त्याच्या टोपी अन सदर्‍याचा वास तिन्ही त्रिकाळ घुमू लागला. एक हेडफोन त्याच्या हातात देऊन मी खिडकीकडे तोंड केलं.

त्याने आधी टोपी काढली अन कान साफ केलं. टोपी परत डोक्यावर ठेवली अन मग कानात हेडफोन घातला. मला उलटीची जाणीव झाली. एकतर याने टोपी कधीतरी धुतलेली होती… त्यात त्याच्या कानाकडे बघण्याची माझी डेरिंग झालीच नाही. क्षणभर असं वाटलं की देऊन टाकावा त्याला अख्खा हेडफोन अन आपण गप बसावं खिडकीच्या बाहेर बघत. पण म्हंटलं, हेडफोन आपला आहे.

अरुण दाते यांचं या जन्मावर, या जगण्यावर शतदा प्रेम करावे… चालू होतं. पण सध्याच्या परिस्थितीत मला ते गाणं अन त्याचे बोल नकोसे वाटत होते.

त्या गाण्याच्या तालावर तो म्हातारा मान हलवत होता अन हातवारे करत होता. त्याने मान हलवताच माझ्या कानातील हेडफोन गळून पडायचा. त्यात त्याचा हलणारा हात इकडे तिकडे घुसू लागला. मला प्रचंड वैताग आला. तो खात्रीने येडा होता. पण नंतर वाटलं आपलच म्हातारपण तर नाही न…? हिची भन… नको तो विचार येऊन गेला.

मग तर म्हातार्‍याने हद्दच केली. सारखं गाणं बदल म्हणू लागला अन खिशातील मोबाइलला हात लावू लागला. माझं डोकं सणकलं. मी मोबाइल थेट एरोप्लेन मोडवर टाकला अन गाणे बंद झाले. त्याला सांगितलं की नेट बंद पडलं आहे. त्याच्याकडून हेडफोन ओढून घेतला. त्याच्या कानातील मळ हेडफोनला लागलेला मला दिसला. मी अलगदपणे तो हेडफोन पिशवीत कोंबला.

माझं मी झोपलो. तो पलीकडे जाऊन दुसर्‍याला त्रास देऊ लागला.

बर्‍यापैकी झोप लागली होती. एक आवाज आला, ओ दादा उठा की…

मी डोळे उघडले. कंडक्टर साहेब मोठयाने ओरडत होते.

मी गडबडीने जागा झालो. मला वाटलं माझं स्टेशन आलं. तर तो कंडक्टर म्हणाला, उतरा खाली… गाडी फेल झालीय…’

मी काळजीच्या स्वरात म्हंटलं, किती वेळ लागेल?

तो खुन्नस देत म्हणाला, आता सगळे काय येडे म्हणून उतरले का? लई वेळ लागतय. दुसर्‍या गाडीत बसवून देतो सगळ्यांना… चला…

काय वैताग होता. आयुष्यासोबत गाड्या पण फेल लागत होत्या. सामान उचललं आणि उतरलो.

ऊन चांगलंच तापलं होतं. उतरलो. कुठल्यातरी छोट्याशा गावातल्या बस स्टँडवर गाडी थांबवली होती.

आता दुसर्‍या गाडीत बसवून देणार म्हणजे बसायला जागा मिळणे अवघड होतं. एक-दोन एसटी येऊन गेल्या. पण त्या फुल्ल असल्याने आम्हाला कोणीही बसच्या दारातही उभं केलं नाही. मग ड्रायवर अन कंडक्टर स्वतःच पंक्चर काढू लागले. विशेष म्हणजे मी ज्या चाकावर बसलो होतो ते दोन्हीही चाक पंक्चर झाले होते. मित्र मला आपैशी का म्हणायचे ते आठवलं.

अर्धा तास उन्हात बसलो. एक टायर बदलला, एक फुटलेलाच होता. पुन्हा गाडी सुरू केली. ती गाडी पुढच्या मोठ्या डेपो पर्यन्त नेऊन तिथे दुसरी गाडी करून द्यायची असं ठरलं. हे म्हणजे लग्नाच्या वरातीला निघाल्यासारखं होतं. पाहुण्यांना लग्नमंडपापर्यन्त पोचवण्याची जबाबदारी अंगावर घेतलेल्या माणसाप्रमाणे कंडक्टर-ड्रायवर ने आम्हाला आमच्या ठिकाणावर पोचवण्याची जबाबदारी घेतली होती.

धिरे धिरे चल… करत गाडी मोठ्या बस स्टँडवर आली. गाडी बस स्टँडच्या आत शिरताच नक्षली हल्ला व्हावा तसा लोकांची झुंड गाडीवर धावून आली. त्या पामरांना आमच्या गाडीत बसायचं होतं. बिचारा कंडक्टर दरवाजा गच्च धरून उभा होता. गाडी फेल आहे हे सांगून सांगून त्याचा गळा फेल झाला होता.

आम्हाला दुसर्‍या गाडीत बसवून देणार अशी प्रतिज्ञा केलेल्या कंडक्टर ने ती तोबा गर्दी बघून आपली प्रतिज्ञा मोडली. ही गाडी जेंव्हा नीट होईल तेंव्हा त्यातून सोडू असं तो म्हणाला. बरेच प्रवासी सुखी झाले, तर माझ्यासारखे दुखी झाले. इथे अजून एक-दीड तास करपत बसावं लागणार होतं. मी कंडक्टरला दुसर्‍या गाडीत बसवून द्यायला सांगितलं. त्याने माझ्याकडे रुक्षपणे बघितलं अन एक तिकीट रिसीट काढून माझ्या हातात दिली. जागा मिळव अन मला फोन कर, त्या गाडीतल्या कंडक्टरला मी सांगतो.

माझ्यातला बाजीप्रभू जागा झाला. तो आता जागेसाठी युद्ध करणार होता. एक बस आली. त्यातील गर्दी बघून इरादे डळमळीत झाले. लोकांना आजचाच मुहूर्त सापडला होता लग्न करायला. जगबुडी असल्याप्रमाणे लोकं गाडयात बसून निघाले होते.

बस स्थानकात शिवशाही ची गाडी येताच मला अत्यानंद झाला. आता यात उभं राहून गेलं तरी चालेल असं वाटलं. एसी मध्ये काय होत नाही. शिवशाहीचं तिकीट जास्त असतं हे माहीत असल्याने गर्दीने इकडे हल्ला केला नाही. फुकटचं जेवायला मिळतय म्हणून लग्नाला जाणारी पब्लिक इतकं तिकीट कशाला काढत बसणार. माझ्यासारखे चार-सहा लोक तळमळीने शिवशाहीच्या आत शिरले.

शिवशाहीच्या कंडक्टरला फेल आयुष्यातील बस फेल ची सगळी करुण कहाणी सांगितली. पण तो हळहळला नाही. लाल डब्ब्याचं तिकीट कमी असतं, याचं जास्त आहे… तुम्हाला दुसर्‍या लाल डब्ब्यात बसावं लागेल. इथे नाही जमणार. बाजीप्रभून्नी खिंड लढवली होती मी गाडी अडवली. आमच्या कंडक्टरने नंबर दिला होता, त्याला बोलावलं. तो आला. त्याने पाहिलं अन तो भांडू लागला. आयुष्यात माझी बाजू घेऊन इतक्या त्वेषाने भांडणारा हा पहिला इसम.

असं कसं बसू देत नाहीत… आमचा पासेंजर आहे… तिकीट काढलं आहे… वरचे पैसे द्यायला तयार आहे… तुम्ही नाही म्हणू शकत नाही…

मग पहिल्यापासून तिकीट काढावं लागेल. आधीचं तिकीट ग्राह्य धरता येणार नाही.

दोणीबी सरकारच्याच… पैसे सरकारला चालले, तुम्ही का अडवून धरायले…

मला खरं तर अश्रु अनावर होणार होते. हा बिचारा माझ्यासाठी इतका भांडत होता अन मी काहीकी शिवशाहीच्या एसीत ढीम्म उभारलो होतो.

बराच वेळ तू तू मै मै झाली. आम्हा दोघांना अपमानित करुण खाली उतरवलं. आमचा कंडक्टर पण जरा पोरेल होता. बिचारा खूप भांडला माझ्यासाठी. त्याच्या उपकाराची परतफेड म्हणून त्याला चहा पाजवला. चहा अत्यंत रद्दी होता. आता आधीची गाडी नीट झाल्यानंतर त्याच्यातच बसून जायचं ठरलं.

नशीब खत्रा तो क्या करेगा बत्रा! एक अर्धवट खराब टायर टाकून गाडी सुरू केली. आता कुठेही फार न थांबता थेट निघायचं ठरलं. बाहरेचे नवे प्रवासी घ्यायचे नाहीत असंही ठरलं.

गर्दी थोडी कमी झाली होती. लोकं वैतागून इतर बसने गेले होते. फक्त दोघं-तिघं उभे होते अन बाकीचे बसलेले होते.

इथे नवा राडा सुरू झाला. सुरूवातीला जो जिथे बसला होता त्याने परत तिथेच बसायचं अशा नियमाचा शोध एका प्रवाशाने लावला. कारण तो आधी जिथे बसला होता ती सीट पुढे होती अन तिथे ऊन लागत नव्हतं. पण तिथे एक मुलगी बसली होती. सुरू झाला राडा. दोघेही कमी नव्हते. मुलगीही जोराने बोलत होती. मला मळमळ होत होतं अन झोप येत होती. इतका वेळ वाया घालूनही लोकांना भांडायचा जोर कुठून येतो कोणास ठाऊक. मी मागून दोन नंबरच्या सीटवर बसलो होतो. पंक्चर झालेल्या टायरच्या सीटवर कोणीही बसणार नव्हतं.

थोडा वेळ कल्लोळ झाला अन शेवटी ती मुलगी उठली. लढाई जिंकल्याप्रमाणे तो माणूस वाकुल्या दाखवत बुड टेकवून तिथे बसला.

आयुष्य खरच फेल म्हणावं लागेल. नको त्या वेळेस नको ते होत असतं. बसमध्ये, वर्गात, कार्यक्रमात एखादी सुंदर मुलगी आल्यावर अनेक तरुण (जवळपास मीही) केस नीट करतो अन बाजूची जागा जाणीवपूर्वक रिकामी करतो जेणेकरून त्या मुलीने आपल्या शेजारी येऊन बसावे. बसमध्ये असले टुकार प्रयोग बर्‍याचदा केले होते. पुण्याची पीएमटी वगळता फार कुठे यश आलं नाही.

पण आज वाटत नव्हतं की त्या मुलीने बाजूला येऊन बसावं. कारण एक तर मी उन्हात न्हाऊन काळवंडल्या गेलो होतो. अंगाला घामाचा वास सुटला होता. त्यात मळमळ होत होतं. ती बर्‍यापैकी सुंदर मुलगी जर बाजूला येऊन बसली तर आपली फजिती होणार हे अटळ होतं. चुकून जर ओकलो वगैरे तर मग आयुष्यभर एसटी चा प्रवास करू शकलो नसतो.

ती माझ्या बाजूला येऊन बसली. माझ्या पोटात भीतीने खड्डा पडला. पोटात कालवाकालव झाली. ती समोरच्या माणसाला शिव्या देत होती. माझ्याकडे बघून म्हणाली, त्याला कोणीच कसं काही म्हणालं नाही. नुसती दादागिरी चालू आहे. मला बसलेलं उठवलं. तू खपवून घेतलं असतास का असं?

थेट अरे तुरे…! अजून तरुण दिसतोय तर!!!

तिच्या प्रश्नावर मी माफक हसलो. तोंडात लवंग-सुपारी होती. ती बडबड करत होती. मी गप बसलो होतो. मळमळ वाढत होती. मी देवाला म्हणत होतो, देवा उलटी नको रे… किती पचका करशील आयुष्याचा!!!

ती म्हणाली, शेवटचा स्टॉप का?

हो.

कठीण झालाय प्रवास.

हो.

बोललो की उबळ यायची.

साला नशीबच मराठवाडी! जेंव्हा पेरणी करुण बसतो तेंव्हा ढग येतात पण बरसत नाहीत. पेरणी केली नाही की बरोबर बरसतात. अन कधी-कधी गरज नसताना अवकळी बरसतात! दैव अन कर्म!

कधी नव्हे ते इतकी सुंदर मुलगी स्वतःहून बाजूला येऊन बसली आहे. स्वतः बोलते आहे. त्यात भांडण हा चर्चेचा विषय उपलब्ध असताना कर्मदरिद्री नशीब उलटी करायच्या मूडमध्ये होतं.

असेच मरणार!!!

मी प्रत्युत्तर देत नाही पाहून तिने आवारतं घेतलं. मला स्वतःचीच कीव आली. मोठ्या प्रयत्नाने मी धीर एकवतून म्हंटलं, खिडकीला बसायचं का? तर तेंव्हा तिने डोळे मिटले होते.

एसटी संथपणे मुक्कामाच्या दिशेने निघाली होती. कसली गर्दी नाही की कसला कलकलाट नाही. सगळे दामून-भागून झोपले होते. गरम वारा ह्या खिडकीतून त्या खिडकीत वाहत होता. एका सुंदर मुलीच्या बाजूला बसून उलटी होईल का नाही ह्या चिंतेत मी जागा होतो. फुलदानीच्या नशिबात काटेच असतात… फुलाचं रूप त्याने फक्त अनुभवायचं असतं… शेवटचा स्टॉप आला. ती उतरली. उतरताना काहीच बोलली नाही किंवा माझ्याकडे बघितलंही नाही… एका आकड्याने लोटेरी हुकावी तसा चेहरा करुण मी बसलो होतो. ती खाली उतरली. भळभळून उलटी झाली. नशीब गाडी रिकामी होती. कंडक्टर जवळ आला. बघितलं अन हळहाळत म्हणाला… आज प्रवासयोग चांगला नव्हता दादा…

-*-*-समाप्त-*-*-

अभिषेक बुचके || @Late_Night1991 || latenightedition.in

गाव सोडताना…

मार्गस्थ…!

By admin | April 22, 2018 | Comments 0 Comment

मराठी कथा || भावनिक || संन्यास || स्वलेखन || Marathi Stories || काहीतरी वेगळं || आत्मभान || विरक्ती

सगळं सोडून दिलं. अजून किती काळ आठवणींना उराशी कवटाळून जगायचं. भूतकाळात जगणं म्हणजे आजचं अस्तित्व झुगारून देणे. ह्या जुन्या आठवणी म्हणजे निव्वळ दलदलीप्रमाणे असतात; जितकं त्याच्यात अडकत जाऊ तितकं अजून खोलात अडकत जाणार. म्हणूनच त्यात अडकायला नको असं ठरवलं. रात्रीचं अंगणात शतपावली करत असताना सहज आकाशाकडे लक्ष जातं आणि आठवतं की आज तर पोर्णिमा. मग त्या चंद्राच्या सौन्दर्यत आपण हरखून जातो. आठवणीही अशाच कधीतर अचानक समोर येतात अन आपण त्यात हरवून जातो.

पण आता हे सगळं थांबवायला हवं. मनावर, मेंदूवर ताबा मिळवायलाच हवा.

घरात एक पेटी होती ज्यात जुन्या आठवणींचा खजिना होता. खजिना होता की जळमट होते कोणास ठाऊक. आठवणी कोणासाठी खजिना असतात तर कोणासाठी मनाला लागलेली जळमट.

ती पेटी खूप जुनी होती. आजोबा गावाला जाताना ती घेऊन जात असत. सगळं ठरलं होतं. ती पेटी तशीच उचलली अन अंगणात गेलो. अंगणात ती पेटी आदळली तोच त्याची कडी तुटली अन त्यातील सगळ्या वस्तु बाहेर पडल्या. वस्तु कसल्या आठवणींचा खजिना… पण जुनाट अमूल्य खजिन्यावर नाग रक्षणाला फना काढून उभा असतो तसा ह्या आठवणीवरही विषारी नाग सतत पहारेकरी म्हणून तत्पर असायचा. मन त्या आठवणीकडे गेलं की नैराश्यरूपी नाग सतत फना काढून डंख मारायचा. तीव्र वेदना व्हायच्या! पण मग पुन्हा पुन्हा तिकडे वळायचं!

भूतकाळातल्या आठवणीना जितकं जपून ठेवतो तितक्या त्या वारंवार उफाळून येत असतात अन आपण काल्पनिक जगात वावरू लागतो. आजचं अस्तित्व विसरून होऊन गेलेल्या गोष्टींचा विचार करत बसतो अन भविष्यात त्या आठवणींचं काय होईल याचा विचार करत बसतो. आधी ह्या आठवणी जपून ठेवायची मला खूप हौस होती, पण आता त्या आठवणी घराला लागलेले जळमट वाटू लागली आहेत. सगळी काढून टाकायची होती अन मन स्वच्छ करायचं होतं.

घरात शिरताच समोरच्या टेबलवर आजीने स्वतः बनवलेले एक चित्र ठेवलेलं दिसायचं. कधी निवांत बसलो अन त्याच्याकडे लक्ष गेलं की दहा-बारा वर्षांपूर्वी गेलेल्या आजीच्या आठवणी जाग्या होतात. ती मरताना आपण तिच्यासोबत नव्हतो हे शल्य मनात आजही दाटून येतं. मग तिच्यासोबत घालवलेले क्षण आठवतात अन कधी-कधी तिच्याकडे केलेलं दुर्लक्ष आठवून मनाला तीव्र वेदना होऊ लागतात. मग झोप लागेपर्यंत तेच विचार डोक्यात लोलकासारखे फिरत राहतात. डोळ्यातून पाणी काढायची परवानगी नसते. मग आजी अनाहूतपणे स्वप्नात येते अन “तुझं काहीच चुकलं नाही रे राजा” असं सांगते तेंव्हा कुठे मनाला आधार मिळतो… सकाळ झाली की अंधुकसं आठवणारं स्वप्न विसरून जातो अन कामाला लागतो… काही दिवसांनी ते चित्र काढून पेटीत टाकून दिलं… कारण तिच्या आठवणीत रमल्यावर आजचं भान उंबर्‍याच्या आत येतच नाही. मला त्यावर नियंत्रण मिळवायचं होतं. नको असलेलं पण व्यसनासारख्या चिटकुन बसलेल्या गोष्टींना सोडून द्यायला शिकत होतो.

Related image

आजोबांची ती पेटीही खूप विचित्र होती. त्या पेटीच्याही आठवणी होत्या. आजोबा गावाला जाताना ती वापरायचे, पण मी लहान असताना त्यांनी मला ती देऊन टाकली. लहानपणी शाळेची पुस्तके वगैरे त्यात ठेवायचो. मग ती कायमस्वरूपी माझीच झाली. मग त्या पेटीत वाट्टेल ते ठेवायला लागलो. आजोबांनी मला दिलेली तेंव्हा तिचा रंग निळसर होता, पण माझ्या आठवणींचा भार सोसत ती कधी गंजून गेली हे लक्षातच आलं नाही. आठवणींचा गोतावळा सांभाळत सांभाळत माझ्या मनाप्रमाणेच तिचीही दयनीय अवस्था झाली होती. नको साला अडकायला!

ती पेटी उघडली. त्या पेटीतून फ्रेंडशिप बॅंड चा एक संचचं बाहेर पडला. लहानपणी फ्रेंडशीप डे ला सगळे मित्र ते बॅंड बांधायचे. त्यातल्या जवळच्या मित्रांनी बांधलेले बॅंडस जपून ठेवलेले होते. शंकरने बांधलेला बॅंड दिसताच गहिवरून आलं. तो कमी वयातच वारला होता. खूप जवळचा मित्र होता. सुरूवातीला आठवण यायची पण मग ती स्मृती कुठेतरी मेंदूच्या अडगळीत जाऊन पडली. आज हा बॅंड दिसताच त्या कुप्पीतून ती बाहेर आली. पण भावुक व्हायचं नाही हे आधीच ठरवलं होतं.

मग मला काहीतरी आठवलं अन त्या पेटर्‍यातील सामानत ती वस्तु धुंडाळू लागलो. सामान खाली-वर केल्यावर त्यात जांभळ्या रंगाची ती डायरीसारखी वस्तु सापडली. स्लमबुक!!! ते उघडताच आठवणींचे अनेक पक्षी अंगावर धावून आले. अनेक मित्रांचे नाव दिसत होते, त्यांचे आवडते रंग, खाद्य वगैरे वगैरे मी बघू लागलो. लहानपणी काय काय फॅड असतात. मोठेपणी या गोष्टी क्षुल्लक वाटत असल्या तरी त्यावेळेस त्याना खूप महत्व असायचं. जसे-जसे पानं उलटत गेलो आणि आता मात्र डोळ्यातून पाणी येत होतं. मी इतका कसा दुर्दैवी की त्यातील एकाशीही आज मी संपर्कात नव्हतो. आज ते कुठे आहेत हेही मला माहीत नव्हतं. खूप म्हणजे खूपच वाईट वाटलं. डाव्या छातीत जोरजोरात आवाज येऊ लागले. मी डोळे पुसले अन ते पुस्तक लांब फेकून दिलं.

सावरायला बराच वेळ लागला. पण आज सगळं संपवायचं मी ठरवलं होतंच. त्यात एक डबी दिसली. हसू आलं. मी ती आधाशासारखी उघडली. त्यात लहानपणी पडलेले दात जपून ठेवले होते. इथे आता फक्त चिकट काहीतरी दिसत होतं. मी स्वतःशीच हसलो. किती लहान लहान गोष्टीत विश्वाचं सुख मानायचो तेंव्हा… कुठे बिनसत गेलं अन स्वतःशी खेळणं सोडून दिलं…? आयुष्याचा पसारा इतका वाढवत गेलो अन स्वतःचं मन मात्र पोकळ होत असल्याच विसरून गेलो. पण आता विचार नाही करायचा… बास…

कधीतरी कार्यक्रमानिमित्त भेटवस्तू म्हणून दिलेली पुस्तके दिसली. त्यातली काही वाचायची राहूनच गेली होती. त्यावरचे नाव वाचले अन ती ती माणसे डोळ्यासमोर उभी राहिली. ती कदाचित मेलीही असतील आता!

मोठ्या भावापासून लपवलेले पाच रुपयाचा बंदा दिसला. तो मात्र परत खिशात ठेवला. वाटणी मागताना दोघांनीही ह्या पाच रूपयांचा हिशोब केला असता तर वाटणीच झाली नसती. हळहळ वाटली. पण आता परत उकरून नाही काढायचं. चला पुढे! छोड दो!

यामध्ये कुठल्याही मुलीची कसलीच आठवण नाहीये हीसुद्धा एक कटू आठवण म्हणावी लागेल.

खजिन्यातून चमकणारा हिरा किंवा मणी चमकावा तसा जुन्या फोटोंचा संच दिसला. अतिशय काळवंडलेला अन धुळीने खराब झालेला. तो उघडायची हिम्मत होत नव्हती. पण हात आपसूकच तिकडे वळले अन ते फोटो मी बघू लागलो. अनेक फोटो होते. अनेकजण नव्याने आठवू लागले. त्या धुळीने माखलेल्या अन त्या पिवळसर फोटोतून मायेची ऊब माझ्यापर्यंत पोहोचत असल्याची जाणीव होत होती. मित्र, भावंडे, नातेवाईक यांचे फोटो बघून गहिवरून आलं. कम्प्युटरची खूप मोठी मेमोरी फोटोंनी व्यापली असतांनाही ह्या निवडक फोटोंची सर त्यांना कधीच येणार नव्हती. पण ही स्मृतीसुद्धा मला जीवंत ठेवायची नव्हती. तोही बाजूला टाकून दिला.

त्या पेटीत बर्‍याच वस्तु सापडल्या. प्रत्येकाची खास काहीतरी आठवण होती म्हणूनच त्यांना त्या पेटीत जागा मिळाली होती. घरात अशा कितीतरी वस्तु असतात ज्या केवळ आठवणीच्या नावाखाली जागा अडवून ठेवतात. मनातील एक-एक स्वतंत्र कोपरा त्यांच्यासाठी आरक्षित ठेवलेला असतो, पण तो आपल्या मर्जीवर कुठे उघडतो. ते अनियंत्रित होऊ लागतं अन सगळा विचका होतो.

त्या सगळ्या वस्तु परत त्या पेटीत टाकून दिल्या. घरातून रॉकेल आणलं अन अंगणातच त्याची भडाग्नी दिली. आग लावून टाकली. सगळ्या सगळ्या स्मृती, आठवणी जाळून टाकल्या. त्या पेटीसोबत माझ्या आत्म्याचा एक भागही जळत होता. मी देहभान विसरून रडू लागलो. माझ्या शरीरातून कसलीतरी ऊर्जा निघून जातेय असं वाटत होतं. कोणत्यातरी जवळच्या मानसाच्या चितेला उभं असल्याप्रमाणे वाटत होतं.

काही वेळ मी अंगनातच बसून होतो. कवटी फुटेपर्यंत थांबतात तसं जुन्या आठवणींचे चलचित्र डोळ्यासमोरून पुसट होईपर्यंत तसाच बसलो. संध्याकाळ झाली होती. मी घरात गेलो. मोठं अन सर्वात अवघड काम झालं होतं. गडद आठवणीला मूठमाती दिली होती. आता छोट्या मोठ्या आठवणी अन स्मृतींना मारायचं होतं. समोर मी स्वतःच्या हाताने बनवलेल्या कागदांच्या आकृत्या होत्या. त्या क्षणात मोडून टाकल्या. गाडीच्या चावीला असलेलं गिटारचं किचन मला खूप लकी आहे असं मी समजायचो. तेही टाकून दिलं. सोशल मीडियावर जे accounts होते तिथे Good By केला अन ते बंद केले. बँक खातीही बंद केली होती. माझं अस्तित्व अन आठवणी मी पुसून टाकल्या होत्या. कसल्याच पाऊलखुणा ठेवल्या नाहीत.

घरातील इतर वस्तु घेऊन जाण्यासाठी लोक आले. सगळं सामान घेऊन गेले. फक्त माझ्या गरजेपुरता, म्हणजे मानवाला मूलभूत गरजा भागवण्यासाठी जी किमान साधने लागतात ती तेवढी होती. घराचा ताबा मावशीकडे द्यायचं ठरवलं होतं.

अजून एक काम राहिलं होतं. काल रात्री बसून एक यादी तयार केली होती. आयुष्यात काय-काय करायचं राहून गेलं, कुठे काय करायला हवं होतं, सगळ्या आकांक्षा, अपराध, न्युंनगंड, अहनगंड वगैरे वगैरे त्या यादीत होत्या. आई-वडलांची माफी मागितली होती. मला स्विमिंग शिकायची खूप इच्छा होती, ती कधीच शिकू शकलो नाही. कॉलेजमधील एका मेडमसोबत शारीरिक संबंध ठेवले होते ती आयुष्यातील मोठी चूक वाटायची. मित्राला पैसे असतांनाही आर्थिक मदत केली नव्हती. परदेशी जायचीही इच्छा होती. अशी वीस एकवीस नंबरपर्यन्त यादी होती. आता हे सगळं मनातून-मेंदुतून काढून टाकायचं होतं. ते परत एकदा वाचलं आणि एक मोठा निश्वास सोडून त्यालाही काडी लावली.

पूर्ण तयारी झाली होती. कधीतरी ठरवल्याप्रमाणे मी संन्यास घेत होतो. उद्या ४५ वा वाढदिवस होता. खूप पूर्वी डोक्यात जे होतं ते खरं करण्याची वेळ आली होती. इतकी वर्षे ह्या देहाने जगातील भौतिक सुखाचा पुरेपूर आनंद लुटला होता. उपभोगी, विलासी जीवन जगलो होतो. अनेक चुका केल्या. आता बास करुयात हा विचार आला. सगळं त्यागून मोक्ष व मुक्तिच्या मार्गावर निघावं असा निश्चय झाला होता.

जगात आपलं असं काय असतं? आठवणी अन स्मृती वेगळ्या केल्या तर आपल्या असण्या नसण्याला काहीच अर्थ नसतात. जगात कोणाच्याच लक्षात आपण नसू तर आपलं ह्या भूतलावावर काहीच अस्तित्व नाही आणि आपल्या आठवणीत, स्मृतीत कोणीच नसणं म्हणजेही आपलं असं कोणी नसणं ज्यांच्यासाठी आपण असावेत. शेवटी ह्या आठवणीमुळेच तर भूतकाळ, वर्तमान अन भविष्य आहे. या आठवणीच जर मोडून टाकल्या तर आपण ईश्वराच्या भेटीला निघालेले निर्मळ आत्मा म्हंटला पाहिजे. एका बिंदुचं अस्तित्व अन रेषेचं अस्तित्व यात फरक असतो.

सगळ्यात महत्वाचं आहे ते “सोडून देणे’! म्हणजे कसलाच मोह, माया न ठेवणे. कसलीच आसक्ती न ठेवणे. जीव अडकून राहील असं काहीच नसणे. एखादी गोष्ट जाऊ देणे यापेक्षा प्रभावी त्याग कुठलाच असू शकत नाही. एखादी गोष्ट माझी असणे म्हणजे काय? तर आपल्या मेंदूने त्या वस्तूवर मान्य केलेली मालकी. तीच मालकी जर मेंदूने सोडून दिली तर ती वस्तु आपल्याशी बांधील नाही. आपल्याकडे आपल्या मालकीच्या असलेल्या वस्तु देऊन टाकणे हा मोहातून मुक्त होण्याचा पहिला मार्ग. एखाद्या बॅगेत काहीच नसते म्हणजे ती हलकी असते तसं मनात-मेंदूत काहीच नसणं हेसुद्धा तसच! मुक्त!

मी माझ्या सर्व स्मूती, आठवणी, भौतिक संपत्ती, भावना सर्व त्यागून आपल्या मार्गाला प्रस्थान करणार होतो. संन्यास घेतोय म्हणजे भगवी वस्त्रे घालून गावोगाव फिरणार नव्हतो, पण जवळ गरजेपुरताच घेऊन पुढे जाण्याची वेळ आयुष्यात आली होती. अगदी प्रकृतीच्या नियमांनुसार. प्राणीही असेच राहतात. त्यांनाही काही देणं घेणं नाही ह्या जगाशी. जन्माला आले अन जगले एवढच त्यांचं आयुष्य. उगाच फालतू भानगडीत ते पडत नाहीत. त्यांना भावना नसतात असं नाही, पण त्या नैसर्गिक असतात. मानवाने प्रत्येक ठिकाणी कृत्रिमता आणून ठेवली आहे. ती मला सोडायची आहे… सोडतो आहे… एखाद्या प्राण्याप्रमाणे निसर्गाच्या नियमांनुसार जगायचं अन त्याच मार्गाने जात असताना मरून जायचं होतं… मागे वळून बघायची गरज नव्हती… कसले बंधन ठेवायचे नव्हते…

मी मार्गस्थ झालो होतो…

अभिषेक बुचके || @Late_Night1991

निवृत्ती

लघुकथा

By admin | April 21, 2018 | Comments 0 Comment

लघुकथा || मानवी अस्तित्व || Marathi Short Story ||

जनावर, प्राणी असणं बरं असतं. वाट्टेल तेंव्हा उठायचा, झोपायचं, खायचं, टाकायचं अन पुढे जायचं. मरेपर्यंत असच जगत रहायचं. पोटापूरता अन्न मिळवायचं. उद्याची किंवा पुढच्या पिढीची चिंता नको उगीच. घराची, पैशाची आकर्षणे, बंधने नकोत!

उगाच झणझणीत वगैरे खाण्याची हौस नको. मिळेल त्याने पोट भरायचं. लैंगिकताही तशीच! भलती वासना नको किंवा बलात्कारही नकोत! सगळं नैसर्गिक गरजेपुरता..! कसली संस्कृतीच नको साला. प्रकृती आहे तशीच ठेवणं बरं. उगाच प्रजातीच्या प्रगतीचे दाखले नकोत किंवा त्यांच्या अस्तित्वसाठी धडपड नको.

जनावराला माहीत असतं की कधीतरी तो मरणार आहे. असे अनेक येतील अन अनेक जातील. मग बदल हवेत कशाला.? फुकटचे कायदे हवेत कशाला.? जीवनापुरता सगळेच जगले तर काहीच अडचण नाही मग. देवाने दिलेला मेंदू-हृदय घेऊन माणूस अडकला. सगळ्यावर नियंत्रण ठेवण्यासाठी अट्टाहास त्याचा.

पण प्रकृतीवर नियंत्रण ठेवता येत नाही हे मानवाला अजून समजलेलं नाही. प्रत्येक लहान सहान गोष्टीत माणूस गुंततो अन मोहाच्या अनादी चक्रात अडकतो. एकदिवस मानवापेक्षा कोणीतरी शक्तिशाली येईल अन तेंव्हा मानव यातून सुटेल असं वाटतं.

अभिषेक बुचके || @Late_Night1991

चेहरे आणि मुखवटे

मराठी कथा – ई पुस्तक

By admin | April 14, 2018 | Comments 0 Comment

मराठी कथा || साहित्य || भयकथा || लिखाण || Marathi Stories By Abhishek Buchake || अभिषेक बुचकेच्या मराठी कथा || मराठी कथा e-Book || कथासंग्रह || Marathi Story Collection

जवळपास एक वर्ष होऊन गेला “मराठी कथा” हे e-book अर्थात ई-पुस्तक पब्लिश करून. गूगल वर इतक्या मोठ्या प्रमाणात दर्जेदार कंटेंट उपलब्ध असताना, विविध आशयाची अन विषयांची पुस्तके उपलब्ध असताना त्या गर्दीत माझं हे App त्यातील कथांवर कितपत तग धरू शकेल याची शंका होती. पण गेल्या वर्षभराचा प्रतिसाद बघता माझ्या शंका वाचकांनीच तडीपार केल्या. आज हे app दहा हजार पेक्षा अधिक लोकांनी वाचलं आहे हे सांगताना नक्कीच आनंद होतोय.

खरं तर App च्या मार्गात अनेक अडथळे होते. अनेकदा App बंदही पडत होतं. पण विविध अडचणींवर मार्ग काढत हे App सुरू ठेवण्याचा अट्टहास उपयोगी पडला. ह्या App मध्ये किती कथा मी टाकू शकेन किंवा त्या कितपत चांगल्या वगैरे असतील याची कसलीच खात्री नव्हती. पण समिश्र प्रतिक्रिया येत गेल्या, ज्यामध्ये सकारात्मक प्रतिक्रिया धीर देणार्‍या होत्या.

जसं पावसाळ्यात रोजच पाऊस पडत नाही, आणि पडणारा पाऊसही नेहमी सारख्याच तीव्रतेने पडत नाही तसंच कुठल्याच लेखकाच्या सर्वच्या सर्व कथा चांगल्या असत नाहीत. हा नियम काही अपवाद वगळता सर्वच लेखकांना लागू होतो. पण मी मुळात लेखकच नाही. मी स्वतःला लेखक म्हणवून घेणं म्हणजे अतिरेकच होईल. जे आहे ते निव्वळ काल्पनिक विश्वातील मळमळ बाहेर काढणं आहे. माझ्या लिखाणात दोन टोक असतात असं काहीजण म्हणतात. म्हणजे एका बाजूला “एक रात्र गाजवलेली!” सारखी अर्थहीन विनोदी कथा, कुठे “गाव सोडताना” सारखी भावनांची चलबिचल दाखवणारी कथा, कुठे “नरक्षी किंवा उतारा” सारख्या भयकथा, कुठे “खिडकी” सारखी रहस्यमय अन भावस्पर्शी कथा, तर कधी “मी ब्रम्हचारी” सारखी सामाजिक आशय असलेली कथा. ह्या अशा विविध प्रकारच्या कथा काही ठरवून लिहीलेल्या नाहीत. त्यांचा जन्म ओघानेच झाला. आकाशातील एखादी वीज जंगलात पडावी अन वणवा पेटावा तसं एखादी लहानशी संकल्पना, घटना, विचार ही एका कथेला जन्म घालत गेली.

ह्या सर्व कथांच्या गर्दीत तीन-चार कथांचा आवर्जून उल्लेख केला पाहिजे ज्या वाचकांना खूप आवडल्या अन त्यामुळे मला खूप चांगल्या प्रतिक्रिया मिळाल्या. त्यात पहिला नंबर आहे “मी ब्रम्हचारी” ह्या आशयघन कथेचा. एका ब्रम्हचारी राहिलेल्या माणसाची व्यथा यामध्ये मांडलेली आहे. ही कथा अनेकांना भावली. त्याची कारणे वेगवेगळी असू शकतात पण वाचकाला त्यातून काहीतरी बोध घ्यावा असं वाटलं यातच मला आनंद आहे.

त्यानंतरची कथा आहे ती “नरक्षी” ही भयकथा. सहज बसल्या बसल्या काहीतरी सुचलं आणि ही कथा लिहायला घेतली. कथा कितपत चांगली आहे याबद्दल मलाही आत्मविश्वास नव्हता. पण “प्रतिलिपी” या संकेतस्थळावर एक भयकथा स्पर्धा झालेली त्यामध्ये या कथेला उत्तेजनार्थ प्रमाणपत्र मिळालं, अत्यंत चांगलं रेटिंग मिळालं. यामुळे जरा धीर आला की मी भयकथा लिहू शकतो.

यानंतर मला चांगला प्रतिसाद मिळाला तो “गाव सोडताना” या कथेसाठी. नोकरीनिमित्त विविध गावात राहावं लागणार्‍या अन मग ते गाव सोडताना मनाला लागणारी हुरहूर ही या कथेत मांडली आहे. थोडीशी भावनात्मक पद्धतीने त्याला रंग दिलेला आहे. ही कथा वाचून एक दोन वाचक म्हणाले की माझ्याही डोळ्यांतून पाणी आलं. ही एक उल्लेखनीय बाब ठरली.

आणि एक अशी कथा ज्या कथेने मला स्वतःला जे लिखाण करतो त्याबद्दल आत्मविश्वास जाणवायला लागला. खिडकी! एक छोटासा अनुभव डोक्यात होता ज्यावर काहीतरी लिहुयात म्हणून ही कथा लिहायला सुरू केली. नंतर डोक्यात प्रचंड विचारचक्र सुरू झालं अन त्या कथेची व्याप्ती मला जाणवू लागली. मग झपाटल्यासारखं ती कथा लिहून पूर्ण केली. सुरुवातील रहस्यमय आणि भुताटकी सारखी वाटणारी कथा एक वेगळच वळण घेते. एका बहीण-भावातील अतूट नातं, बंध ह्या कथेच्या शेवटाला उलगडतो. ही कथा लिहीत असताना मलाच अस्वस्थ वाटत होतं. कथा पूर्ण झाल्याच्या नंतर मलाच ती खूप आवडली. ज्या मित्रांना ती वाचायला दिली त्यांनीही चांगल्या प्रतिक्रिया नोंदवल्या आणि इतर वाचकांनाही या e-book मधील सर्वोत्कृष्ट कथा वाटली. मी लिहिलेली अन मलाच आवडलेली कथा वाचकांना आवडते याचं अधिक अप्रूप होतं.

अलीकडच्या काळात माझ्या प्रतिलिपी प्रोफाइलचे एक लाख वाचक झाले, माझ्या latenightedition.in या वेबसाइटचेही एक लाखांपेक्षा अधिक viewers झाले आणि “मराठी कथा” या App चेही दहा हजारांच्या अधिक वाचक झाले. काहीतरी मांडत होतो, व्यक्त होत होतो, खरडत होतो त्या कामाची पोचपावती मिळाल्यासारखं वाटत होतं म्हणून हे सगळं लिहायचा घाट घातला. वाचत रहा… प्रतिक्रिया नोंदवत रहा इतकच सांगेन… तूर्तास इतकेच…

खालील लिंकवर “मराठी कथा” हे App